Üsküdarlı Hoca Ali Rıza

Çağının çok ötesinde bir ressam

Arkas ve Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık’ın işbirliği ile İzmir Arkas Sanat Merkezi’nde düzenlenen Hoca Ali Rıza sergisinde Hoca Ali Rıza’nın Arkas ve Yapı Kredi Koleksiyonları’nda yer alan eserlerinin yanı sıra aile koleksiyonu, Türkiye'nin önde gelen kurum ve özel koleksiyonlarından getirilen eserler de yer alıyor.

Arkas Koleksiyonu’nda bulunan ve ressamın en güçlü Boğaz betimlemelerinden biri olan ‘Çubuklu Sırtlarından Boğaz’a Bakış’ konulu resmi ve Yapı Kredi Koleksiyonu’nda yer alan ve bir başyapıt olarak görülen ‘İftar Sofrası’ da serginin en değerli parçalarını oluşturuyor. İftar Sofrası aynı zamanda Hoca Ali Rıza'nın yaptığı, nadir rastlanan ve en büyük natürmortudur.

Döneminin yurt dışındaki önemli üniversitelerinin kendisi ile iletişim kurmak için çabaladığı hatta İtalya’ya resim öğrenimi için gönderilmesine karar verildiği halde, Napoli'deki bir kolera salgını nedeniyle hiçbir zaman yurt dışına çıkamamış bir ressam Hoca Ali Rıza (1858-1930). Çağdaşlarından Fransız ressamlar Corot ve Courbet’ye benzetilen, Türk Resim Sanatı tarihinde Üsküdarlı Hoca Ali Rıza olarak da bilinen sanatçı, doğayı gözleyen, doğa sevgisini çizgi ve renklere döken ilk Türk ressamıdır. Osmanlı Ressamlar Cemiyeti Gazetesi ‘nde resim konusundaki görüşlerini “Medeni milletlerce büyük önem verilen resim sanatı,  birçok faydalar sağlaması bakımından, hayal etme gücünün ortaya konmasına ve bütün insan topluluklarının okuyup anlayabilmesine vasıta olan apaçık bir dil, bir nevi yazı gibidir”  sözleriyle dile getiren ressam, karakalem ile suluboya tekniğindeki yetkinliği ve hızlı çalışma temposuyla, (beş bin gibi bir sayıya ulaşan) çok sayıda İstanbul peyzajı betimlemiştir.