12.03.2009 - 28.06.2009
Zamanın Görünen Yüzü
Yapı Kredi Kültür Sanat
Saatler
İslam ülkelerinde 5 vakit namaz ve ezan nedeniyle zamanın doğru olarak hesaplanması ayarlanması ve ezan ile duyurulması , dini ve sosyal yaşamın bu zaman dilimlerine göre ayarlanması nedeniyle saatin dinsel yönü vardır. İstanbul’da ve Anadolu’da büyük camilerin yanında namaz ve ezan vakitlerini ayarlamak için “muvakkithane”ler (vakit ayarlanan yer) yapılmıştır, burada vakti ayarlayan görevli “muvakkit” matematik kafası iyi çalışan, bir mühendis kadar güneşin duruşuna göre saat dilimini ayar eden hesaplaması güçlü birisidir. Ayrıca güneşe, aya ve diğer tabiat olaylarına göre zamanı ayarlayan ve sarayda görevli kişilere de müneccimbaşı deniliyordu, müneccimbaşılar Hükümdara ve üst düzey devlet görevlilerine bu ayarlamalara göre saati, hava durumunu diğer tabiat olaylarını haber veriyordu.
Muvakkitler ve müneccimbaşılar aynı zamanda çok iyi saat ustaları idiler, çok ince hesaplar ve ayarlamalar onları tevekkül sabır sahibi yapıp bir saati en hassas nasıl yapılabilirse sabırlarını deniyorlardı adeta inzivaya çekiliyordu. O dönemlerde motor ve elektronik olmadığı için saatin her bir parçasını kendisi tasarlayıp kendisi tornada yapıyorlardı. Bu yüzden saatçi ustaları tasavvufa daha yatkındılar.