Tombaklar ve Gümüş Eşyalar Koleksiyonu

Yapı Kredi Vedat Nedim Tör Müzesi

  • Tombaklar ve Gümüş Eşyalar Koleksiyonu

Tombaklar

Osmanlı İmparatorluğu’nda saray dışında altın ve gümüş eşyalar çok kullanılmazdı; sarayda da uzun süren savaşlar ve ekonomik kriz nedeniyle kıymetli madenler, mücevher ve süs eşyası ya da aksesuar olarak kullanılmaktaydı. Sarayda ve aristokrat ailelerin evlerinde salon içinde kullanmak üzere altın görünümlü madeni kaplar; buhurdan, gülabdab, leğen ibrik, şamdanlar ve yemek servisinde kullanılan tepsiler, kapaklı sahanlar, çorba kapları kahve fincan zarfları, kahve tepsileri tombaklanarak altın görünümü verilip ihtişam yaratılıyordu. Tombak; %80 civa %20 saf altının, ateşte eritilerek bakır kabın üzerine sıvanarak montajlanmasıyla elde ediliyordu. Civa yaldızı ile süslü bakır ve pirinç tombaklar, öteden beri Batı’da ve Doğu’da en aranan parçalar arasında yer almıştır. Civanın alaşımının zehirli kimyasallar salgılaması ve bu işlem sırasında tombak ustasının solunum yollarına zarar vermesi nedeniyle, ustaların ömrü kısa olmuştur ve fazla miktarda üretilememiştir. Bu nedenle Osmanlı döneminden kalan tombak sayısı çok fazla değildir.

Yapı Kredi Koleksiyonu’nda tombak olarak kapaklı sahanlar, fincan zarfları ve tepsileri, gülsuyu ikram edilen gülabdanlar, ev atmosferinin güzel kokmasını sağlayan, içinde güzel kokulu bitki ve maddelerin yakılıp dumanını odaya yayılmasını sağlayan buhurdanlar, iftariyelikler, hamam tasları ve şamdanlar bulunmaktadır. Koleksiyonun bu grubunda, envantere kayıtlı 53 adet tombak eser bulunmaktadır.

Gümüş Eşyalar

Yapı Kredi Koleksiyonu’nda Osmanlı’nın son yıllarına tarihlenen damgalı gümüş eşyalar da bulunmaktadır. Bunların başında büyük boy şamdanlar, mutfak eşyaları, süslü minik mücevher ve ilaç kutuları ile tatlılıklar yer almaktadır.

Gümüş eşyaların arasında Anadolu kadın giysilerinin bir parçası olan başlıklar, kolyeler, saç bağları ile gerdanlıklar da bulunmaktadır.